1960’lı yıllarda dünyayı etkisi altına sol hareketler Türkiye’de de 68 kuşağı denilen ve ağırlıklı olarak öğrenci hareketi olarak öne çıkan eylemlerin de kaynağı olmuştur.
İşçi grevleri, artan şiddet olayları, sol-sağ çatışmaları ve çeşitli eylemler ileri sürülerek 1971 yılında askeri muhtıra verilmiş, hükümet istifa ettirilmiş,askerlerin kontrolünde kurulan “ara rejim” hükümeti, sol örgütlerin ve onlara destek verenlerin üzerinden silindir gibi geçmiş, birçok tutuklamalar ve idamlarla olayların önünün kesilmesine çalışılmıştır. Ancak, bu baskı dönemi olayların daha da artmasına yol açmış, sonuçta ABD destekli 1980 ihtilaliyle askerler tümüyle yönetime el koymuştur.

68 Kuşağının ardından gelen genç kuşak en yoğun şekilde sol-sağ çatışmalarının içinde yer almış kuşaktır. Bu dönemde gençler sol veya sağda örgütlenerek bir hesaplaşmanın, ideolojik kavganın en sert dönemini yaşamışlardır.

Şenol Morgül, o dönemde Rize’de sol örgütler içerisinde yer almış bir isim. “Hep O Şarkılar Geliyor Aklıma” adlı kitabı o dönemin anılarıyla örülü. Ailenin büyüklerinden bazılarının 68 kuşağından olması ve tutuklanmaları belli ki onu sola yönlendiren etkenlerden biri.
Rize Lisesinde Dev-Lis’le başlayan sol yolculuk, yine aileden gelen müzik tutkusuyla birlikte yol almış Şenol’un hayatında.
Morgül ailesi, üst kuşaktan itibaren müzikle iç içe olmuş, çok yönlü kültürlü bir aile; “Ailedeki Klasik Türk Müziği geleneği, babamın dedesi hafız sadık’tan geliyormuş. Hafız Sadık, Mısır’daki Él ezher üniversitesinde dini eğitim almış, Yemen ordusunda tabur imamlığı yapmış. Evimizdeki musiki geleneği onun udu ve Arapça, Fransızca yazılı notaları ile başlamış. Önce Bedri dedem bu geleneğin taşıyıcısı olmuş, sonra babam, amcam ve halam.”

Şenol Morgül’ün duvarları sol sloganlar yazmakla başlayan lise dönemiyle ilgili kitabında oldukça ayrıntılı bilgiler var. Müzik ve solculukla beslenen duygusallık aynı zamanda okulda alımlı bir kıza duyduğu aşk ile alevlenmiş. Sonrasında da devam etmiş benzer duygular ama devrimcilik hepsini bastıran bir ideal olmuş Şenol Morgül için. “Aşk dahil tüm geleceğimizi devrime havale etmiştik.”

Kitapta, Şenol isimleri de saklamayarak bu konularda ayrıntılı bilgiler vermiş ancak bu isimleri merak edenler kitabı okuyunca öğrensin isterim.

Lise yıllarındanda içinde yer aldığı olaylar hakkında geniş bilgiler veren Şenol, Rize Eğitim Enstitüsü’nde okumaya başlayınca buradaki sağ guruplarla yaşadıkları kavga ve çatışmalara da ayrıntılı olarak yer veriyor kitabında. Tabii bu noktada öne çıkan en önemli isim, 80 ihtilali öncesinde kirli bir el tarafından sıkılan kurşunlarla hayatını kaybeden mahallemizin sevilen ismi Bayramali Tatoğlu.. Rize Eğitim Enstitüsü’nün solcu öğrencilerin hakimiyetine geçmesinde en önde olan isim oydu. Şenol da yaşananların ardından bu okuldan uzaklaştırılmış Ankara’ya sürülmüştü..
Bu olaylar çerçevesinde Şenol Morgül onlarca isme yer vermiş kitabında..Birçoğuyla çeşitli çeşitli anılar..Polis baskınları, yasaklı kitapların saklanması, gözaltılar, nezarethaneler, yürüyüşler, dernekler, mitingler, fraksiyon rekabetleri, duvar sloganları ve daha nice yaşanmışlık kitapta ayrıntılarıyla yerini buluyor.
Tabii bütün bunları harekete geçiren şey de devrimin her an geleceği inancı; “Hepimiz dağlarda ölmeyi özleyen birer Che Guevara olmuştuk. Hiç işimiz yokken bile çok işimiz vardı. Her sabah evden devrim yapmak için çıkan, sokaklarda her an devrim olacakmış edasıyla dolaşan asi çocuklardık”
O günün atmosferinde solcu gençleri motive eden en önemli inanç olan devrimin her an gelmekte olduğu inancı yıllar sonra sağduyulu eleştiriye dönüşmüştü haliyle.

Morgül, her anısının arasına bir özlem cümlesi yerleştirmiş kitabında. Bu cümleler çeşitli yönleriyle okuyucuyu da duygusal bir atmosfere sokuyor.

Kitapta, anılar fotoğraflarla da süslenmiş. Aile fotoğraflarının da yer aldığı, arkadaş, dost fotoğrafları kitaba ayrı bir güzellik katmış.

O günlere dönüp, ne olup, bittiğine bakmak isteyenler, 80’yıllara gelindiğinde Rize’de olup bitenler, sosyal, kültürel hayat çeşitlilikleri gibi nice anının yer aldığı kitap iletişim yayınlarından çıkmış.

Bir solukta okudum, o yılların ideolojik bir kavgaya kurban edilmesine de üzüldüm doğrusu. Bizim kuşak bugünün kuşağı gibi yaşayamadı. Hep büyük özlemler adına, büyük acılar yaşadı. O acılar içerisinde güzellikler aradı.

Şenol Morgül, iyi ki o yılları yazdı. Keşke her farklı göz de o günleri kendi penceresinden, kendi yaşadıkları üzerinden yazabilse..
Not: Kitabı Rize’de Sare Yazıcı’dan temin edebilir siniz.