Nöbetçi Eczaneler
Odatv pestisit dosyasının peşini bırakmıyor. RASFF’nin açıkladığı verilere göre Türkiye pestisist kalıntısı nedeniyle geri ürün gönderme konusunda birinci sırada. Tarım Bakanlığı’nın yönetmeliğinde ise kritik bir madde tespit ettik…
Türkiye’nin ihraç ettiği tarım ürünlerinin pestisit kalıntıları nedeniyle geri gönderilmesi, marketlerde satılan ürünlere yapılan analizlerde kimyasallara rastlanması gibi haberlerin ardından derinleştirmeye başladığımı pestisit dosyasında çarpıcı veriler ortaya çıkmaya devam ediyor.
AVRUPA’NIN EN ÇOK İHBAR EDİLEN ÜLKESİ TÜRKİYE
Avrupa Birliği Komisyonu’nun yıllık hazırladığı ve Gıda ve Yem için Hızlı Uyarı Sistemi (RASFF),
İdari Yardım ve İşbirliği (AAC), Tarımsal Gıda Sahtekarlığı (FFN) ve yeni entegre edilmiş Bitki Sağlığı Ağı (PH) verilerini baz alarak oluşturduğu Gıda güvenliği 2023 raporunda Türkiye sınıfta kaldı.
Raporda yer alan verilere göre Türkiye, ihraç ürünlerin sağlık standartlarını tehlikeye atan seviyelerdeki ‘pestisit kalıntıları’ nedeniyle geri gönderim yapılan ilk ülke… Yalnızca 2023 yılında gıda güvenliği AB standartlarını ihlal eden 408 kez geri gönderim bildirildiği görülürken, bu bildirimlerin 168’inde sebep pestisit kalıntıları… Türkiye’yi 333 bildirimle Çin ve 303 bildirimle Hindistan takip ediyor. En çok bildirim yapan ilk 3 ülke sırasıyla Almanya, Hollanda ve Belçika…
Aynı raporda en çok rastlanan pestisitlere de yer alıyor: En yaygın olarak bildirilen pestisitler, klorpirifos (299 vaka), asetamiprid (75 vaka), etilen oksit ve 2-kloroetanol (67 vaka)
RASFF bildirimleri arasında pestisitler dışında mikrobiyolojik bulaşmalar, mikotoksinler, yasaklı maddeler, etiketleme hataları, beyan edilmeyen içerik, yabancı madde ve ambalaj sorunları yer alıyor. Bildirimlerden bazıları şöyle:
-Polonya Türkiye’den gelen limonlarda, AB Komisyonu’nun gıda ürünlerinde yasakladığı pestisit buprofezin ve limit değerin üzerinde etoksazol tespit etti.
-Almanya Türkiye’den gelen siyah ayçiçeği tohumlarında aflatoksinler belirledi.
-İtalya, Slovakya ve Norveç’in Türkiye’den gelen kuru incirlerde yasal limitlerin üzerinde aflatoksin belirlendiğini belirterek ürünleri sınırdan geri gönderdiği bildirildi.
-Norveç Türkiye’den kabuklu susam tohumlarında, Finlandiya ise kimyonda patojenik bakteri olan Salmonella tespit ederek sınırdan geri gönderdi.
-Romanya Türkiye menşeli domateste pestisit indoxacarb, Polonya kurutulmuş kekikte 35 pirolizidin alkaloidin’de limit değeri aştığını bildirdi.
-Yine Polonya Türkiye menşeli narda asetamipirid limitinin aşıldığını tespit etti.
-Kıbrıs, Türkiye’den ihraç edilen gül yaprağında yasaklı pestisit profenofos ve triazofos kalıntıları bildirdi.
-İrlanda öğütülmüş kimyonda yüksek düzeyde pirolizidin alkaloidleri belirleyerek bu ürünleri sınırdan geri gönderdi.
-Belçika haşhaş tohumlarında opyum alkaloidleri belirledi.
GERİ GÖNDERİLEN GIDALAR HAKKINDA DİKKAT ÇEKEN YÖNETMELİK DETAYI
Odatv olarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı ve yürürlükte olan yönetmeliklerini inceledik. Ihraçtan geri dönen ürünler hakkında yer alan maddeler arasında yer alan bir detay, bakanlık yetkililerinin ‘geri gönderilen ürünlerin imha edildiği’ açıklaması ile çelişen ifadeler içeriyor. Söz konusu madde şöyle:
Madde 11.6.c
c) İlgili mevzuatında belirtilen şartları karşılaması halinde, ürün özelliği ve kullanım amacı dikkate alınarak ürünün ilk kullanım amacı dışında başka bir kullanım amaçlı yurda girişine izin verilebilir (Örneğin; uygun olmayan gıdanın hayvan yemi olarak veya biodizel yapımında veya sabun yapımında kullanılması vb.). Bu durumda, ihraç edilen gıdanın tekrar gıda, yemin tekrar yem veya yemin gıda olarak kullanım amaçlı yurda girişine izin verilmez.
HAYVAN YEMİNE DÖNÜŞTÜRÜLEN GIDALAR
Pestisit kalıntıları nedeniyle geri gönderilen ürünlerin iç pazara sokulduğu yönünde çok sayıda iddia kamuoyunda tartışma konusu olmuşken, yönetmelikteki bu madde bir başka tehlikeyi ortaya çıkarıyor: Sağlığa zarar veren miktarlarda kimyasal içeren bu ürünlerden üretilen yemle beslenen hayvanlar yine market raflarında karşımıza çıkıyor. Halihazırda özellikle tavuk çiftlikleri konusunda onlarca soru işareti varken hayvanlara verilen pestisitli yemleri büyük bir soru işaretine dönüştürdü. Söz konusu yemlerin sadece kümes hayvanlarında değil balık çiftlikleri ve besi hayvanlarında da kullanıldığı düşünülürse tehlikenin kapsamı çok daha artıyor… Süt, süt ürünleri, yumurta ve hatta hayvanlardan elde edilen yünde bile kimyasal kalıntıları olduğu şüphesi önlenemiyor.
TÜRK BÖBREK VAKFI’NDAN ‘ENDİŞELİYİZ’ AÇIKLAMASI
Odatv’nin gündemden düşürmediği pestisit sorunu üzerine Türk Böbrek Vakfı (TBV), sebzeler, bakliyat, et, süt ve yumurta gibi birçok gıdada rastlanan pestisit kalıntılarından en çok etkilenen gruplar arasında özellikle organ nakli olan bireyler, çocuklar ve hamilelerin yer aldığını belirttiği bir açıklama yayınladı. Vakıftan yapılan açıklamaya göre, son zamanlarda gıda üretiminde aşırı tarım ilacı kullanımı ciddi endişeye yol açarken, pestisit kalıntıları sağlık açısından büyük riskler taşıdığı vurgulandı. Yukarıda kimyasal şüphe oluşturan yan ürünlere TBV Başkanı Timur Erk de dikkat çekiyor ve sadece sebzelerle sınırlı olmayan pestisit kalıntılarına bakliyat, et, süt ve yumurta gibi çok çeşitli gıdalarda rastlanabileceğini söylüyor.
Halkın bu konuda bilinçli olması ve ne yediğini iyi bilmesi gerektiğini belirten Erk, “Pestisitlerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması için bireysel önlemler yeterli olmayabilir. Bu nedenle pestisit kullanımını azaltmaya yönelik tarım politikalarını desteklemek ve kamuoyunda bu konuda bilinçlendirme kampanyaları düzenlemek büyük önem taşıyor. Aynı zamanda, yetkililerin denetimleri artırması şarttır.” ifadelerini kullanıyor.
Gözde Sula
Odatv.com
