Nöbetçi Eczaneler
Pelin Ünker / Cumhuriyet – Yolsuzluğa karşı uluslararası duyarlılığı artırmaya yönelik çalışmalar yapan ABD’li Global Financial Integrity’nin (Küresel Finansal Dürüstlük Örgütü – GFI) Aralık 2015’te yayımlanan “Gelişen Ülkelerden Yasadışı Sermaye Akımları” raporuna göre, 2004-2013 arasındaki 10 yıllık süreçte Türkiye’den 154 milyar 508 milyon dolar yasa dışı yollarla yurtdışına çıkarılarak aklandı. Aklanan kara para miktarı da yıllık ortalama 15 milyar 450 milyon dolara ulaştı.
12. sıraya çıktı
Rapora göre Türkiye, kara para aklamada 149 ülke arasında 12. sırada yer aldı. Yolsuzluk ve rüşvet skandallarıyla sarsılan Türkiye de kara para aklama konusunda pek çok dünya ülkesini geride bıraktı. Ukrayna, Irak, Bengladeş, Katar, Mısır, Venezüella sıralamada Türkiye’nin altında yer alıyor. 2003-2012 yıllarını kapsayan geçen yılki raporda Türkiye kara para aklamada 35.6 milyar dolarla 145 ülke arasında 26. sırada yer alıyordu. Buna göre Türkiye 1 yılda 14 basamak yükseldi.
Türkiye’den yasadışı sermaye çıkışı 2004’te 9 milyar 677 milyon dolar iken bu rakam 2005’te 12 milyar 393 milyon dolar, 2006’da 11 milyar 50 milyon dolar, 2007’de 17 milyar 237 milyon dolar, 2008’de 18 milyar 435 milyon dolar, 2009’da 11 milyar 431 milyon dolar, 2010’da 13 milyar 365 milyon dolar, 2011’de 16 milyar 900 milyon dolar, 2012’de 17 milyar 524 milyon dolara çıktı. 2013’te ise 17-25 Aralık’ta patlak veren yolsuzluk ve rüşvet skandalının kara para aklama rakamlarına yansıdığı görülüyor. Yolsuzluk skandallarıyla sallanan 2013’te 26 milyar 487 milyon dolar ile kara para çıkışı had safhaya ulaştı. Buna göre 10 yıllık toplam rakam 154.5 milyar doları aştı.
Faturasız ticaret
Türkiye’de fatura edilmeyen ticaret rakamlarının büyüklüğü de yasadışı para akışında yolsuzluk ve rüşvetin etkili olduğunu gösteriyor. Fatura edilmeyen ticaret 2004-2013 yılları arasında 154 milyar 273 milyon dolara ulaştı. Bu rakam yıllık ortalama olarak GSYH’nin yüzde 2.4’ünü ifade ediyor. Türkiye faturasız ticarette Çin, Rusya, Hindistan, Meksika, Malezya, Brezilya, Güney Afrika, Tayland ve Endonezya’nın ardından 10. sırada yer alıyor.
Türkiye’ye 345.5 milyar dolar geldi
Raporda incelenen 10 yılda Türkiye’de yüksek faturalandırılan ithalat 93 milyar 35 milyon dolar, düşük faturalandırılan ihracat ise 61 milyar 238 milyon dolar oldu.
Yasadışı yollarla yurt içine 345.5 milyar dolar girerken, yurtdışına 154.3 milyar dolar çıktı.
Türkiye’den yasa dışı yollarla sıcak para çıkışı ise 10 yılda toplam 227 milyon dolar oldu. Yıllık ortalama 23 milyon dolar Türkiye’den çıktı. Yasa dışı yollarla sıcak para çıkışında ilk sırayı ise 272.8 milyar dolarla Çin aldı.
Rapora göre 10 yıllık süreçte gelişen ülkelerden çıkan yasadışı sermaye akışı ise 7 trilyon 848 milyar dolara ulaştı. Buna göre bu ülkelerde aklanan para miktarı her yıl yüzde 6.5 arttı.
GFI kimdir?
Küresel Finansal Dürüstlük Örgütü (GFI) 2006 yılında kuruldu. Kâr amacı gütmeyen Washington merkezli araştırma şirketi, yasadışı finansal akışların analizini yaparak gelişmekte olan ülke hükümetlerine etkili politika çözümleri konusunda danışmanlık veriyor. GFI’nın Başekonomisti ise göreve gelmeden önce IMF’de Kıdemli Ekonomist olarak görev yapan Dev Kar. 32 yıl boyunca IMF’de çalışan Kar, George Washington Üniversitesi’nden doktora derecesine sahip.
