Nöbetçi Eczaneler
AKP iktidarında kıdem tazminatı asgari ücret karşısında eridi. 2002’de asgari ücretin 4,8 katı olan tavan, 2025 itibarıyla 1,8 kata düşerek işçi haklarında ciddi gerilemeye neden oldu.
Kıdem tazminatı hakkı, çeşitli yasal düzenlemelerle zaman içerisinde zayıflatılırken işçi haklarını koruma niteliği giderek aşındı. 2002’de AKP iktidara geldiğinde kıdem tazminatı tavanı asgari ücretin 4,8 katı seviyesindeyken 2025 itibarıyla bu oran 1,8 kata geriledi.
Hazine Bakanlığı’nın genelgesi ile kıdem tazminatı tavan ücreti netleşti. 2025 yılının ilk altı ayı için kıdem tazminatı tavanı 46 bin 655 liraya yükseldi. Böylece Haziran-Aralık 2024 döneminde 41 bin 828,42 TL olan kıdem tazminatı tavanı yüzde sadece 11,54 oranında artmış oldu.
2024 yılı ikinci altı aylık dönemi için enflasyonun yüzde 15,75 olarak açıklandı ancak kıdem tazminatı tavanı memur maaş artışlarına endekslendiği için artış yüzde 11,54 düzeyinde kaldı. Yeni kıdem tazminatı tavanı, Ocak 2025 itibarıyla asgari ücretin 1,8 katına geriledi.
DİSK-AR’ın çalışmasına göre 1978’de asgari ücretin 7,5 katı olan kıdem tazminatı tavanı, 1982’de asgari ücret ile bağının koparılmasının ardından hızla düşmeye başladı. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında kıdem tazminatı asgari ücretin 4,8 katıydı.
AKP döneminde kıdem tazminatının asgari ücrete oranı 12 Eylül döneminin de gerisine düştü. 12 Eylül döneminde kıdem tazminatı tavanının asgari ücrete oranı 3,7 kata kadar düşmüştü.
1978’de asgari ücretin 7,5 katı olan kıdem tazminatı tavanı, 1982’de asgari ücret ile bağının koparılmasının ardından hızla düşmeye başladı. 2025 itibariyle kıdem tazminatı tavanı asgari ücretin 1,8 katına geriledi. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında ise kıdem tazminatı asgari ücretin 4,8 katıydı. 12 Eylül darbesinin ardından kıdem tazminatında başlayan erime AKP döneminde hızlanmış oldu. AKP döneminde kıdem tazminatı 12 Eylül döneminin bile gerisine düştü. 12 Eylül sonrası dönemde asgari ücretin 3,7 katına kadar gerileyen kıdem tazminatı AKP döneminde asgari ücretin 2 katının altına düştü.
ASGARİ ÜCRET BAĞI KOPTU KIDEM ERİDİ
1936 İş Yasası ile kabul edilen kıdem tazminatı, işçinin ödenmesi sonraya ertelenmiş ücreti olarak işçiyi koruyucu düzenlemelerin en önemlisi olarak kabul ediliyor. 1975’te 1927 sayılı Yasa ile kıdem tazminatının üç yıllık hak etme süresi bir yıla indirildi ve 15 günlük kıdem tazminatı süresi 30 güne yükseltildi. Ayrıca kıdem tazminatı tavan miktarı asgari ücretin 7,5 katı ile sınırlandırıldı. Kıdem tazminatına getirilen bu hüküm 1979’da Anayasa Mahkemesi tarafından biçim yönünden iptal edildi. Ancak kıdem tazminatına tavan uygulaması 12 Eylül’den sonra tekrar gündeme geldi ve 17 Ekim 1980 tarihli 2320 sayılı Yasa ile kıdem tazminatın asgari ücretin 7,5 katı ile sınırlandı.
İşverenlerin itirazları üzerinde tekrar değişiklik yapıldı ve 11 Aralık 1982 tarihli 2762 sayılı Kanun ile kıdem tazminatının asgari ücretle bağı koparıldı. Kıdem tazminatı tavanı ise en yüksek devlet memurunun bir hizmet yılı için alacağı azami emeklilik ikramiyesi ile sınırlandırıldı. Kıdem tazminatının asgari ücretle bağının koparılması kıdem tazminatının miktarının ciddi biçimde düşmesine neden oldu.
1978: 7,5
1983: 4,8
1988: 4,3
1995: 3,6
2002: 4,8
2005: 3,5
2010: 3,3
2015: 3,0
2020: 2,4
2024: 1,9
2025: 1,8
